Gastrik Bypass Ameliyatı
Tüp mide rezeksiyonundan önce gastrik bypass ameliyatı seçenektir. Bu operasyon iki aşamadan oluşmaktadır. Önce midenin bir kısmı kesilerek açılır ve mide içinde yaklaşık 30-40 ml’lik bir hacim oluşturulur, ardından ince bağırsak belirli bir yerinden kesilerek alt kısım bu küçültülmüş mideye bağlanır. Bağırsağın geri kalanı alt kısımda ince bağırsağa yeniden bağlanır. Gastrik bypass ameliyatı midenizin hacmini küçülterek daha az gıda ile tok hissetmenizi sağlar ve ince bağırsağın belirli kısımlarını atlamak besin emilimini azaltır. Yiyecekleri sindirmek için gerekli olan mide asidi ve sindirim enzimleri, ince bağırsağın alt kısmında bir araya gelir. Bu nedenle, küçük miktarlarla doyurmak daha az kalori alımına neden olacaktır.
Şeker, sindirim hormonlarını uyararak iyileştirici bir etkiye sahiptir. Uzun vadede obeziteyi azaltma oranları gastrik bypass ameliyatı %60-80’dir. Azaltılmış mide kapasitesi, daha küçük öğünler yedikten sonra tok hissetmenizi sağlar. Çeşitli sindirim hormonlarını harekete geçirir, açlığı azaltmak, şeker hastalığını iyileştirmek gibi pek çok faydası vardır. Uzun vadede fazla kiloları verme ve koruma oranı %50’nin üzerindedir. Gastrik bypass ameliyatı hastanede yatış gerektiren bir uygulamadır. Hastanede kalış süresi 3 ila 5 gündür. Ameliyat laparoskopik (kapalı) olarak gerçekleştirilir. Genel anestezi altında mideye ulaşmak için hastanın karnında küçük bir kesi yapılır. Midenin üst kısmı kesilerek çıkarılır ve kalan kısım bir torbaya dikilir.
Cerrah daha sonra ince bağırsağı keser ve bir kısmını ince bağırsağın hemen üstüne diker. Bu işlem daha az yemenizi sağlar. Besinler önce bu torbaya girer, sonra ince bağırsağa girer. Yiyecekler duodenumdan geçmediği için çoğu emilmeden atılır. Yağ olarak depolanmaz ve kilo kaybı oluşur. Obezite cerrahisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntem olan gastrik bypass ameliyatı, malabsorpsiyona neden olan kısıtlayıcı ve karmaşık bir işlemdir. Gastrik bypass ameliyatı, midenin küçültülerek küçük bir kese haline getirilmesi, ince bağırsağın belirli bir kısmının kasılan mideye yapıştırılması ve yukarı doğru bandajlanması şeklinde tasarlanmıştır.
Midenin geri kalanı tüp mide ameliyatı gibi çıkarılmaz. Ancak midenin geri kalanına yiyecek girişi yoktur. Midenin geri kalanı, besinlerin sindirimi ve emilimi için mide sıvıları ve enzimler üretmeye devam eder. Örneğin, gastrik bypass hastalarında mide boyutu küçülür, bu da daha az gıda alımına ve daha az kaloriye neden olur, bu da kalan mideden doğrudan ince bağırsağa geçer, bu da yüksek kalorili gıdaların alımının azalmasına ve kilo kaybına neden olur. Gastrik bypass ameliyatı önce kapsamlı bir ameliyat öncesi muayene yapılır ve meme hastalıkları, anesteziyoloji, psikiyatri ve endokrinoloji ile görüşülür.
Ameliyat sonrası ikinci günde hastaya kaçak testi yapılır. Gastrik bypass ameliyatı Türkiye’de Hastalar ameliyat sonrası üçüncü gün taburcu edilir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Gastrik bypass ameliyatı bir buçuk saat sürer. Bu ameliyattan önce hasta tedavi edilebilir. Ameliyattan sonra hasta, kaçak olup olmadığına bakmak için hastanede tutulabilir. Daha sonra hastaya bir süre sıvı veya püreli gıda verilir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Çeşitleri
RNY, gastrektomi ve minör gastrektomi olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Gastrik bypass ameliyatı genel amacı mideyi küçültmek ve alınan gıdaların bağırsaklara daha hızlı ulaşmasını sağlamaktır. Böylece aynı anda iki hedefe ulaşılmış olur. İlk hedef bel çevresini küçülterek hastanın daha kolay tok hissetmesidir. İkinci hedef, gıdanın daha hızlı sindirilmesi, gıdadan daha az kalori alınması ve kilo alımının sınırlandırılmasıdır. Küçük gastrektomi ameliyatlarında vücudun herhangi bir kısmı alınmaz. Sonuç olarak, hasta daha hızlı iyileşebilir. Gastrik bypass ameliyatı sırasında tüketilen besinlerin kalorifik değerini düşürmek için kısa bir yol sağlanır.
Gastrik bypass ameliyatı normal bir gastrektomi ile aynı amaçtır. İkisi arasındaki en belirgin fark, vücuttan hiçbir şeyin çıkarılmamasıdır. Mini gastrektomi sonrası obez hasta hastanede en az iki gün, en fazla dört gün yatarak taburcu oldu.
Gastrik Bypass Ameliyatı ile Kilo Verme
Diyetleri çok yüksek karbonhidratlı ve sağlıksız olan hastalar kilolarını geri alabilirler. Gastrik bypass ameliyatı sayesinde obez hastalar iki yılda 50 veya 60 kilo verebilmektedir.
Gastrik Bypass Ameliyatının Faydaları Nelerdir?
Gastrektomi, bireylerin kilolarını aynı artan istek olmadan küçük porsiyonlarla uzun vadede yönetmelerine yardımcı olan bir araçtır. Çoğu hasta için kilo verme ve uzun süreli kilo koruma başarılıdır. Ameliyattan sonra hasta fiziksel ve psikolojik olarak tatmin olmuş hisseder. Özellikle gastrik bypass ameliyatı sonraki ilk 15 gün bu riskler gözlenebilmektedir. Komplikasyon belirtileri fark edildiğinde hemen doktora başvurmak komplikasyonlarla baş etme sürecini kısaltmaya yardımcı olur ve tedavinin başarısını olumlu yönde etkiler. Ameliyattan sonra hastalar taburcu olduktan sonra evde on gün anti emboli çorapları ve kan sulandırıcı ilaçlar kullanmalıdır. En sık görülen komplikasyon kanamadır. Tahliye izleme ile kanama görselleştirmesi kolaydır.
Ayrıca yetersiz beslenme ve malabsorpsiyona bağlı olarak vitamin ve mineral eksiklikleri oluşabilmektedir. Hastalar ameliyattan sonra düzenli kan tahlilleri yaptırmalı ve vitamin ve mineral eksikliklerini gidermek için doktorlarının verdiği ilaç ve takviyeleri düzenli olarak kullanmalıdır. Hızlı boşalan bir mide olarak da bilinen dumping sendromu, yiyecekler, özellikle şeker, bağırsağa çok hızlı hareket ettiğinde ortaya çıkar. Dumping sendromu, yemekten 10 ila 30 dakika sonra ortaya çıkar ve bazı kişilerde karın ağrısı, kramplar ve ishal gibi belirtilere neden olur. Ameliyat sonrası beslenme değişikliği sendromunu önlemeye yardımcı olur. Dumping sendromu, daha küçük öğünler yiyerek ve şeker oranı yüksek yiyecekleri gastrik bypass ameliyatı sınırlayarak önlenebilir.
Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Nasıl Beslenmeli?
Gastrik bypass ameliyatı iki gün sonra kontrolü yapılır ve ardından 15 gün sıvı diyete başlanır. 15 gün sıvı diyet ardından 15 gün püre ve katı beslenme sağlanır. Beslenme uzmanı yemek zamanlarını dikkatle açıklayacaktır. Ameliyat sonrası beslenme uzmanının rolü tüm hastalar için çok önemlidir. Hastaların bu diyet periyotlarına uyması komplikasyonları önlemede en önemli faktördür. Hastalar küçük porsiyonlarda yemek yemeyi, iyi ve yavaş çiğnemeyi alışkanlık haline getirmelidir. Beslenmede bir diğer kural da katı ve sıvı ayrımıdır. Yiyecek ve içecek arasında en az 30 dakika olmalıdır. Bu, yetersiz beslenmeyi önler ve mide şişkinliğini önler.
Doğru beslenme ve ameliyat sonrası yara iyileşmesi için günde yaklaşık 60-80 gr. protein önerilir. Bu protein miktarını elde etmek için besin kaynakları, bireysel toleransa bağlı olarak değişebilir. Damping sendromundan kaynaklanan kramp ve ishal gibi semptomları önlemek ve kilo alımını önlemek için hastaların sık sık yüksek şekerli ve yüksek kalorili yiyecekler tüketmek gibi eski alışkanlıklarını bırakmaları ve yeni, sağlıklı bir beslenme düzeni benimsemeleri gerekir. Baypas, bir kısayol kullanmak anlamına gelir. Yaygın cerrahide gastrik bypass, mideden bağırsaklara bir geçiş oluşturulmasıdır. Midenin çıkışını tıkayarak çeşitli hastalıklarda kullanılan bir yöntemdir.
Bariatrik cerrahide kullanılan gastrik bypass, midenin çoğunu bloke eden ve alınan gıdaları sindirmek için bağırsağın yaklaşık yarısını kullanan cerrahi bir prosedürdür.
Gastrik Bypass Ameliyatı Hangi Hastalarda Uygulanır?
Fazla kilolu hastalarda veya kiloya bağlı insülin direnci veya aşırı kiloya bağlı eklem ağrısı gibi durumları olan hastalarda kullanılabilir. Beş yıl öncesine kadar en sık kullanılan cerrahi yöntemdir. Tüp mide ameliyatı sonrası tekrar kilo alan hastalarda şu anda ikincil (revizyon) bir işlem olarak kullanılmaktadır. Revizyon ameliyatı olarak tüp mide, mide bandı, mide kıvrımı veya dikey gastroplasti geçirmiş tüm hastalarda kullanılabilir. Ameliyat öncesi her hasta için tetkikler yapılır:
- Kan biyokimya testi,
- Hemogram
- Hormon testi,
- Hepatit testi,
- Tüm karın ultrasonu,
- Gastroskopi (anestezist tarafından),
- EKG (kalp röntgeni),
- Akciğer röntgeni,
Ayrıca; pulmoner nefes testi ve gerekirse stres testi ve ECO (elektrokardiyogram).
Gastrik Bypassın Farklı Kullanımları Nelerdir?
Gastrik bypass, Roux-En-Y (proksimal); bu varyant en yaygın gastrik bypass tekniği, Amerika Birleşik Devletleri’nde en yaygın uygulanan obezite tedavisi ve en az yeme bozukluğu ameliyatıdır. Mide girişinde 30 ml veya daha az proksimal mide torbası (mide girişi) oluşturun. Yaklaşık bir çay fincanından daha az kapasiteli yeni bir mide poşudur. Mide oluşturmak, var olan mideyi devre dışı bırakır ve ona yiyecek getirir. İnce bağırsak distal kısımdan (kalın bağırsak) çıkartılır, yaklaşık 50-75 cm kadar kesilir ve yeni bir mideye takılır.
Gastrik bypass, Roux-En-Y (distal); normal bir ince bağırsak 600-1000 cm’dir. Bağırsağın safra kaynaklı ucu, gıdanın sağlandığı bağırsağa yaklaşık bir metre uzaklıkta bağlanır. Safranın ince bağırsağın sonuna yakın bir yerde gıda ile bağlanması, öncelikle yağ ve nişastaların yanı sıra çeşitli mineraller ve yağda çözünen vitaminlerin malabsorpsiyonuna (azaltılmış emilim) neden olur. Emilmeyen yağ ve nişasta kalın bağırsağa girer. Bu daha hızlı kilo kaybına neden olabilir. Ancak daha ciddi beslenme sorunları (ciddi vitamin eksiklikleri gibi) gözlemlenebilir. Ayrıca buradaki bakteriyel aktivite, tahriş edici maddelerin üretimine ve kötü kokulu gazların oluşumuna yol açabilir.
Loop Gastrik Bypass (Mini Gastrik Bypass)
Bağırsaklar mideyi bölmeden doğrudan bağlanır. Üretimi basit olmasına rağmen, bu yöntem safra ve pankreatik enzimlerin ince bağırsaktan mideye ve yemek borusuna sızmasına neden olarak yemek borusunda şiddetli iltihaplanma ve ülserasyona neden olur.
Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Ağrı Olur Mu?
Gastrik bypass ameliyatı kapalı yapıldığından birkaç milimetrelik bir delikten girilebildiği için ameliyat sonrası ağrı açık ameliyata göre çok azdır. Ameliyat sonrası her hastaya analjezik verilerek ağrının geçmesi tamamen engellenir. Ağrı kesici tedavi, her hastanın ihtiyacına göre kişiselleştirilmelidir.
Gastrik Bypass Ameliyatından İz Kalır Mı?
Yara iyileştikten sonra yara izini gidermek için krem sürmeniz istenecektir. 3 aylık kullanımdan sonra estetik sonuçlar önemli ölçüde iyileşir. Ameliyat laparoskopik (kapalı) olarak gerçekleştirildiği için ameliyattan 1-2 saat sonra ayağa kalkıp yürüyebileceksiniz. Hareketsiz veya az eforlu aktiviteleri olan hastalar bir hafta içinde işlerine dönebilirler. Yorucu egzersiz gerektiren hastalar en az bir ay süreyle işten uzak durmalıdır. Ameliyattan sonra hasta yeterli bir yatak istirahati alacaktır.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Dikişler Ne Zaman Atılır?
Genellikle kendinden sarımlı iplik kullanılır, bu nedenle dikiş gerekmez. Başka nedenlerle emilemeyen dikişler kullanılmış ise 10. gün kontrolünde dikişler kontrol edilecek ve gerekirse alınacaktır. Hastaneden çıktıktan sonra duş alınabilir. Dikişlerin açılıp ıslanması önemli değildir. 1. aydan sonra her türlü ilaç kullanılabilir. Normal bir mide bazen 1000 ml’ye kadar büyüyebilir. Gastrik bypass torbası boyutu 15-30 ml’dir. Midenin en az elastik kısmı olan üst kısmında bir gastrik bypass poşu oluşturulur, bu nedenle poşun hacmi zamanla önemli ölçüde artmaz.
Bir hasta az miktarda yemek yediğinde ortaya çıkan ilk tepki, mide duvarlarını germek ve beyne midenin dolu olduğunu söyleyen sinirleri uyarmaktır. Tok hissedersiniz ama aslında sadece bir kaşık yersiniz.
Gastrik Bypass Sonrası Kilo Alımı Geri Döner Mi?
Gastrik bypass ameliyatı sonra kilo alma riski çok düşüktür. Bu fizyolojiden maksimum faydayı alabilmek için hastanın sadece öğünlerle birlikte beslenmesi, günde 2-3 öğün yemek yemesi ve ara öğünlerden kaçınması gerekmektedir. Ayrıca yaşam değişiklikleri gerekmektedir. Ameliyat sonrası geç dönemde kilo artışı görülen hemen hemen tüm olgularda beslenme kapasitesinde artış olmamıştır. Kilo alımı, özellikle yüksek kalorili atıştırmalıklar olmak üzere atıştırmalardan kaynaklanır. Bu tür diyet yan etkilerini ortadan kaldıran bilinen bir ameliyat yoktur.
Gastrik Bypass Ameliyatının Maliyeti Nedir?
Midenin üst kısmından girişe doğru yemek borusu kenarından ayrılarak midenin küçük bir bölümü kesilerek midenin yaklaşık %90’ını tıkayacak şekilde kapatılır. Mide proksimalinde, giriş kısmında bir bölge oluşturulur. Bu operasyonda mide yerinde bırakılır ve herhangi bir parça çıkarılmaz. Ameliyattan sonraki bir yıl içinde hastalar fazla vücut ağırlıklarının %75’ini kaybederler. Obezitenin neden olduğu bazı kronik hastalıklar da bu şekilde iyileşir. Hiperlipidemili hastalarda kür oranı %94’tür. Esansiyel hipertansiyonu olan hastaların yaklaşık %60-70 oranında iyileşme oranına sahip olduğu ve daha az ilaca ihtiyaç duyduğu gözlemlenmiştir.
Obezite, %75 iyileşme oranına sahip olduğu ve horlamayı azalttığı tespit edilen obstrüktif uyku apnesinin önde gelen nedenlerinden biridir. Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) için kür oranı %90’dır. Gastrik bypass ameliyatı midede bir kasılma işlemi gerçekleştirilerek besinlerin bağırsaktan geçiş yolu azaltılarak emilim oranı azaltılır. İlk olarak mide yaklaşık 30cc (kahve fincanı boyutu) kadar küçültülür. Bu nedenle bağırsaktan değişen hormonal kaçakçılık, mekanik kısıtlama, iştah ve gıda algısı nedeniyle hasta daha az yemek yer. Bununla birlikte, bağırsakların yutulan yiyeceklerin bir kısmını emebilen kısmı bloke olduğu için orta derecede malabsorpsiyona sahiptirler.
Gastrik bypass ameliyatı yemek borusu ve midenin bir kısmı korunur ve bağırsağın jejunum adı verilen kısmı direkt olarak mideye dikilir. Hastalar önce sıvı gıdalara, ardından püre gıdalara ve ardından katı gıdalara geçerler. Hastanın püreli mamaya geçmesi bir ayı bulabilir. Bu ameliyattan sonra hasta özellikle ilk yıl çok kilo kaybeder. Ancak özellikle beş yaşından sonra mide poşunun büyüdüğü ve hastaların önemli bir kısmında düzeltici cerrahiye ihtiyaç duyulduğu da bildirilmiştir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Gastrik bypass ameliyatı Türkiye de laparoskopik olarak yapılır. Kapatma ameliyatı çok sayıda küçük kesi açılarak gerçekleştirilir. El aletlerinin karına ulaşmasını hedefleyecek şekilde kesiden portlar yerleştirilir. Bunlardan biri video kameraya bağlı cerrahi teleskop, diğeri ise özel cerrahi aletlerin sokulması içindir. Doktorlar ameliyatı bir video monitörde izler. Tecrübeli bir laparoskopik cerrah birçok ameliyatı açık olduğu gibi kapalı da yapabilir. Gastrik bypass zor bir ameliyat olmasına rağmen hastanede kalış süresinin kısa olması, daha az iz kalması ve ameliyat yerinde daha az fıtıklaşma ihtimali olması nedeniyle oldukça popülerdir.
Gastrik bypass ameliyatı ile gıda emilimini kısıtlar. Midenin, on iki parmak bağırsağının ve ince bağırsağın üst kısmının neredeyse %95’i devre dışı kalır, dolayısıyla mide küçülür. Gastrektomi mide boyutunu %90’dan fazla küçültür. Normal mide bazen 1000 ml’ye kadar büyüyebilir. Gastrik bypass torbası 15-30ml boyutundadır. Midenin üst kısmında oluşturulan gastrik bypass poşu yani gastroknemius bölgesi o kadar az genişleyebilir ki uzun vadede poşu hacminde kayda değer bir artış olmaz. Bir hasta belirli bir miktarda yemek yediğinde ortaya çıkan ilk reaksiyon, beyne midenin dolu olduğunu söyleyen sinirleri harekete geçiren mide kesesinin duvarındaki bir gerilmedir.
Hastalar sadece birkaç kaşık yerken büyük bir yemek yer gibi tokluk hissi yaşarlar. Çoğu insan doyduğunu hissettiğinde yemek yemeyi bırakmaz. Ancak hastalar, artan rahatsızlık veya kusmayı önlemek için bir sonraki ısırıklarını yavaş ve dikkatli bir şekilde yemeleri gerektiğini çok çabuk öğrenirler. Kilo kaybı, kısıtlayıcı yöntemlerden daha iyi gastrik bypass ameliyatı performans gösterir. Kliniğimizden uzman doktorlarımızdan bilgi alabilirsiniz.
